ایمان زنگنه؛ کارشناس مسائل بانکی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا با اشاره به اینکه حوزه ارز در ایران ملاحظاتی دارد که حتما باید به آن دقت کرد، اظهار کرد: ارز ثروتی ملی است که باید در هزینه‌کرد و تخصیص آن دقت کافی صورت گیرد. علاوه برآن در شرایط تحریمی مدیریت منابع ارزی اولویت بسیار مهمی است و باید بر آن توجه ویژه‌ای داشت.
وی به تاثیر افکار عمومی بر سیاست‌های ارزی پراخت و گفت: اگر بخواهیم به ارز به عنوان یک دارایی نگاه کنیم، باید بدانیم که افکار عمومی چه فکری درمورد آن می‌کنند تا متوجه برآیند نگاه افراد جامعه نسبت به آینده نرخ ارز شویم. این موضوع تاثیر مستقیمی بر برنامه‌ریزی ارزی بانک مرکزی و سیاست گذار دارد.
زنگنه افزود: فعالان اقتصادی هوشمند هستند زیرا در زمان‌هایی که ما مدیریت صحیح انجام داده ایم، جامعه پذیرفته و با آن همراهی کرده است. به عنوان مثال در همین جنگ غزه دیدیم که مردم صدای بانک مرکزی را شنیدند و به نظر من در این زمینه یک مدیریت موفق شکل گرفت که می‌تواند به عنوان تجربه‌ای برای دستگاه‌های دیگر باشد.
این کارشناس مسائل بانکی اشاره‌ای به تخصص آقای فرزین در اقتصاد داشت و گفت: متاسفانه تا به امروز در حوزه اقتصادی دنباله رو مسائل ارزی بودیم، یعنی زمانی که در این حوزه تلاطمی به وجود می‌آمد، بانک مرکزی به دنبال رفع آوار بود، ولی در دوره جدید یک شخص اقتصاد خوانده به بانک مرکزی آمد که علاوه بر نگاه مالی به حوزه ارزی، یک نگاه اقتصادی هم دارد و می‌داند که نرخ ارز متاثر از انتظارات تورمی است وچگونه باید آن را هدایت کرد.
وی گفت: فردی که امروز سکاندار بانک مرکزی است، تجارب ارزشمندی دارد و اقتصاد کلان را به طور کامل می‌شناسد و قائل به این است که انتظارات تورمی می‌تواند سیاست‌های بانک مرکزی را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین ایشان به عنوان رئیس کل بانک مرکزی، اثرگذاری لازم را هم در کشور دارد؛ یعنی هرزمان که لازم باشد به افکار عمومی توضیحاتی را به عنوان فرد سیاست گذار ارزی و پولی ارائه می‌دهد.
زنگنه افزود: آقای فرزین می‌داند چه سیاست‌های را باید اتخاذ کند تا افکار عمومی اقناع شود. وقتی فعالان اقتصادی ببیند بانک مرکزی برنامه‌ای برای مدیریت بازار ارز دارد، به این تصمیمات تکیه می‌کنند و حاصل این اتفاق باعث اعتماد دوسویه می‌شود.
این کارشناس اقتصادی مطرح کرد: یعنی فعال اقتصادی می‌داند که بانک مرکزی برنامه دارد و قرار است شرایط میان مدت یا کوتاه مدت با ثباتی تجربه شود، در نتیجه روی همین مسئله برنامه ریزی می‌کند؛ اما اگر فعال اقتصادی بداند بانک مرکزی برنامه‌ای در کوتاه مدت ندارد، نه تنها سرمایه‌گذاری نمی‌کند بلکه شاهد خروج سرمایه و نرخ منفی انباشت سرمایه خواهیم بود.
زنگنه اظهار کرد: تصمیمات بانک مرکزی باید سرمایه اجتماعی این نهاد را افزایش داده و سبب جلب اعتماد مردم شود. نباید مردم احساس کنند که در یک نهادی تصمیم ناگهانی اتفاق بیفتد.
وی در ادامه به تاثیر انتظارات بر نرخ تورم اشاره کرد و گفت: در ارتباط با مسئله انتظارات تورمی، اول باید بدانیم که آیا مسائل تورمی متاثر از انتظارات هستند یا خیر که موضوع مهمی است. ما افراد بسیاری را داریم که نمی‌پذیرند انتظارات امکان دارد معادلات اقتصادی را برهم بزند. این موضوع جدیدی در اقتصاد کلان است که مقاله‌های مختلفی هم در مورد آن نوشته شده است. هر زمانی که انتظارات مثبتی شکل بگیرد، اثرگذاری سیاست گذار در حوزه‌های مختلف بیشتر می‌شود.
وی افزود: ما سه بازه زمانی داریم که نرخ‌های دلار از کف تاریخی خود خارج شده اند و نرخ‌های جدیدی شکل گرفته است که در نهایت مدیریت پویا در این حوزه باعث شد پس از مدت کوتاهی نرخ ارز به کانال قبلی برگردد.
زنگنه اشاره کرد: افرادی که شاید منتقد سیاست فعلی کشور هستند باید بدانند که در وضعیت کنونی اقتصاد ایران، این سیاست نفع جمعی را در پی دارد. در طول چند سال گذشته سرمایه گذاری در ایران نرخ‌های منفی را تجربه کرده است، یعنی مردم هیچ اطمینانی از شرایط اقتصادی پیش رو نداشته اند، اما امروز باید شمیم تثبیت، این برآیند را به وجود آورد که فعالان اقتصادی احساس کنند می‌توانند برنامه ریزی داشته باشند و اگر این اتفاق بیفتد همراهی مردم با دولت برقرار می‌شود.
این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: حساسیت‌هایی که در موضوع تخصیص ارز در دوره جدید مدیریت بانک مرکزی اعمال می‌شود، قابل پذیرش و کاملا درست است؛ چرا که اصول بدیهی اقتصاد می‌گوید که شما باید تخصیص بهینه‌ای داشته باشید و به همین دلیل باید مشخص شود که در شرایط فعلی کشور چه صنعتی در اولویت تخصیص ارز قرار دارد. در حوزه ارز به واسطه اینکه ما کشوری هستیم که به نوعی ارز نفتی داریم، مدیران باید بدانند که این منابع محدود است و تخصیص‌ها باید دقیق و بهینه انجام شود و خیلی از مدیران ما قائل به این مسئله نیستند و فکر می‌کنند ارزی که آمده باید مصرف شود.
وی افزود: به عنوان مثال در مورد تخصیص‌های غلط در موضوع چای باید گفت که ممیزی دستگاه‌ها و نهاد‌های مختلف بازدارنده نبوده، پس ما باید حتما در این حوزه تمرکز کنیم. این سازکار که باعث شود صورت حسابی در جهت نیاز ارزی برای واردات کالاها به بانک مرکزی بفرستید و بانک مرکزی مکلف باشد تا آن صورت حساب را پرداخت کند، نگاه غلطی است، زیرا در حوزه ارز، به دلیل اینکه سیاستگذار، بانک مرکزی است، این نهاد باید سامان‌بخشی کند.
زنگنه در پایان سخنان خود مطرح کرد: می‌بینیم که فیلتر‌ها در حوزه نحوه تخصیص ارز توسط سازمان های مختلف به بخش های پایین دستی خود تا قبل از این اثرگذارنبوده، اگر اثرگذاری داشت، شاهد این موضوع نبودیم که بخش عمده‌ای از تخصیصات ارزی به یک مجموعه خاص داده شود. موضوع مثبت این است که بانک مرکزی با پرداخت صورت حساب های خاصی مخالفت می‌کند و ممیزی بانک مرکزی در اینجا بازدارنده بود. باید محدودیت‌ها و شرایط را برای مردم توضیح دهیم و باید با آنها روراست و شفاف باشیم. بانک مرکزی باید در حوزه تخصیص ارز گزارشات منظمی به مردم بدهد.
به گفته این کارشناس اقتصادی، یکی از دلایل عدم توفیقات بانک مرکزی در دوره‌های گذشته عدم استقلال آن بود؛ اما در طول یک سال گذشته قانون جدید بانک مرکزی در مجلس مصوب شد و امیدواریم که اثرگذاری خود را داشته باشد.
